ಬೌದ್ಧ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪೂಜ್ಯ ಗ್ರಂಥವಾದ ಧಮ್ಮಪದವು, ಧರ್ಮವನ್ನು ಮೀರಿದ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಹೃದಯದೊಂದಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಂದು ಗಹನವಾದ ಸತ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ: “ನಾವು ಏನಾಗಿದ್ದೇವೆಯೋ ಅದೆಲ್ಲವೂ ನಾವು ಏನು ಯೋಚಿಸಿದ್ದೇವೆಯೋ ಅದರ ಫಲವಾಗಿದೆ.” ಇದು ನಮ್ಮ ವಾಸ್ತವತೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸಿನ ಪರಮ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಕೇವಲ ಕ್ಷಣಿಕ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲ; ಅವು ನಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಗಳ ಬೀಜಗಳು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಅದೃಷ್ಟದ ಶಿಲ್ಪಿಗಳು.
ದ್ವೇಷವನ್ನು ದ್ವೇಷದಿಂದ ಎಂದಿಗೂ ಜಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ನಿಜವಾದ ಶಾಂತಿ ಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ಬುದ್ಧ ನಮಗೆ ನೆನಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಕೋಪ ಮತ್ತು ವಿಭಜನೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ಈ ಬೋಧನೆಯು ಕರುಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯದ ಕಡೆಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ದೀಪವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಬಲವಾದ ಶ್ಲೋಕವು, “ಸಾವಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಸಾವಧಾನತೆಯೇ ಮಾರ್ಗ” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ವೇಗದ, ವಿಚಲಿತ ಜೀವನದಲ್ಲಿ, ಸಾವಧಾನತೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನಮ್ಮನ್ನು ವರ್ತಮಾನದ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದುಃಖದ ಚಕ್ರದಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಧಮ್ಮಪದವು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಸಹ ಬೋಧಿಸುತ್ತದೆ: “ತನಗೆ ತಾನೇ ಯಜಮಾನ.” ಯಾವುದೇ ಬಾಹ್ಯ ಶಕ್ತಿಯು ನಮ್ಮನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಲು ಅಥವಾ ನಮ್ಮ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ; ಸರಿಯಾದ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಯತ್ನದ ಮೂಲಕ ನಾವೇ ನಮ್ಮ ರಕ್ಷಕರಾಗಬೇಕು. ಈ ಬೋಧನೆಗಳು ಕೇವಲ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ವಿದ್ವಾಂಸರಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿ, ನೈತಿಕ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಬಯಸುವ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಆಗಿದೆ.